Trước khi giỏi, hãy trở nên đáng tin.
Câu chuyện về hành trình của một cố vấn học cách giảm cái tôi, giữ uy tín và thân mật để trở thành người đáng tin hơn là người giỏi.
Ngày tôi bắt đầu nhận hợp đồng tư vấn đầu tiên, tôi tưởng rằng chỉ cần giỏi là đủ.
Học nhiều, đọc nhiều, nói có trọng lượng thế là xong!
Nhưng rồi có những lúc khách hàng không còn hỏi tôi “anh nghĩ gì”, mà chỉ im lặng.
Đó là lúc tôi nhận ra rằng uy tín không đồng nghĩa với lòng tin.
Charles Green trong The Trusted Advisor có một công thức rất giản dị mà ám ảnh:
Lòng tin = (Uy tín + Độ tin cậy + Sự thân mật) / Cái tôi.
Một phương trình đơn giản, nhưng chứa cả kinh tế học lẫn đạo học của nghề tư vấn.
1. Uy tín: dễ nhất với chuyên gia, khó nhất với cố vấn
Tôi luôn tin vào “học suốt đời”. Đó là nền móng làm nên uy tín — cái phần lý trí, đo đếm được.
Nhưng làm tư vấn chiến lược, tôi mới hiểu: uy tín không còn nằm ở kiến thức, mà ở sự hiện diện.
Người cố vấn giỏi không chỉ nói đúng, mà nói ra điều người nghe cần vào đúng lúc họ cần.
Vì vậy, tôi học thêm thứ khác: lặng im đúng chỗ.
2. Độ tin cậy: trung thành trước cám dỗ
Tôi có một nguyên tắc: đã là bạn, thì bảo vệ đến cùng.
Không phải thứ trung thành mù quáng, mà là lòng tin giữa những người đã cùng qua vài cơn bão.
Trong nghề tư vấn, có lúc phải chọn giữa “khách hàng trả nhiều tiền” và “người đã tin mình từ đầu”.
Tôi chọn người tin.
Vì nếu để mất chữ tín, anh sẽ phải mua lại nó bằng cả sự nghiệp.
3. Sự thân mật: dám phơi bày những góc khuất của bản thân để được tin
Có những điều tôi chỉ nói với vài học trò thân thiết.
Cả những thất bại, cả những nhược điểm mà người khác có thể dùng để chống lại mình.
Nhưng chính khi tôi mở lòng, họ lại càng tôn trọng.
Lòng tin, suy cho cùng, là phép trao nhận rủi ro.
Khi anh dám yếu đi trước mặt người khác, anh mới thực sự mạnh.
4. Cái tôi: kẻ thù thầm lặng
Cái tôi của người tư vấn là một loại axit. Nó ăn mòn dần mối quan hệ mà anh không nhận ra.
Tôi từng kiêu hãnh về việc “đưa ra lời khuyên tốt nhất”, cho đến khi thấy học trò mình lúng túng.
Giờ tôi đứng lùi lại.
Tôi để giảng viên trẻ lên bục, để họ được vỗ tay, còn tôi đứng dưới, ghi chép.
Tôi học được rằng: người cố vấn đáng tin là người không cần phải thắng để được công nhận.
5. Trở thành người đáng tin, trước khi trở thành người giỏi
Lòng tin không thể “xây dựng” bằng kỹ năng, mà được tích tụ qua cách sống.
Khi cái tôi nhỏ lại, uy tín tự khắc lớn lên.
Khi dám nói “tôi không biết”, người khác lại muốn nghe mình hơn.
Tôi vẫn đang học, nhưng giờ tôi biết điều này chắc chắn:
Trong nghề tư vấn, đáng tin còn quý hơn thông minh.