Nền tảng: Ai cũng biết, mấy ai làm?
Học vài buổi không đủ để tạo nên thành công. Quan trọng là xây dựng nền tảng hệ thống và thực hành liên tục. Mô hình VAICP, kết hợp khung V-STAR và PCTF, giúp doanh nghiệp có bức tranh tổng thể.
“The fundamentals: Something many people know, but few people practice.”
Nó nhắc mình đến hình ảnh trong Luận ngữ: “Học nhi bất tập, phi học dã” (học mà không thực hành thì không phải là học).
Câu hỏi của khách hàng:
Với một vài buổi học, liệu doanh nghiệp có thể thành công trong ứng dụng AI không? Nếu không, tại sao lại cần phải học anh?
Một là, nếu chỉ học vài buổi, cái mà mình (và đa số các chuyên gia chân chính) có thể cung cấp là nền tảng căn bản, hệ thống tư duy, cùng một số kỹ năng cốt lõi, chứ không phải “bí kíp thành công thần tốc”.
Hai là, để chuyển hóa tri thức thành hành động, doanh nghiệp phải tự mình tổ chức thực hiện, nuôi dưỡng văn hóa đổi mới, điều chỉnh quy trình. Những thứ này không thể làm thay chỉ trong vài ngày. Đây giống như chuyện dựng móng vững chắc cho một tòa nhà: móng mà không chắc, xây cao kiểu gì rồi cũng sụp.
Ba là, mình không chỉ dạy các công cụ rời rạc, mà xây dựng một mô hình tổng thể dựa trên kinh nghiệm cá nhân và tham khảo quốc tế:
Kim tự tháp năng lực AI (VAICP) do mình phát triển, giúp học viên nhìn rõ bức tranh toàn cảnh, từ tầm nhìn chiến lược đến năng lực thực thi.
Kết hợp với mô hình V-STAR (DIBIZ) và PCTF (Prompt Chat Tools Flow) của Nguyễn Minh Cường), tạo thành một cách tiếp cận thực tế nhưng vẫn “gốc rễ”
Bốn là, mình ý thức rõ rằng bản thân cũng chỉ là một người học không biết mệt , liên tục lắng nghe phản hồi, bổ sung cái mới và không bao giờ dừng lại ở một phương pháp duy nhất.
Nói cách khác, nếu ai đó kỳ vọng “đi học vài buổi xong về thành công ngay” thì chẳng khác gì mong ăn một bữa rồi no cả đời. Điều mình trao đi là bản đồ, kim chỉ nam còn đi đường hay không, về đích hay không, lại phụ thuộc vào chính doanh nghiệp.
Lật lại kinh nghiệm tổ chức các chương trình đào tạo,
mình thấy vài điểm nhỏ mà lại quyết định:
Một là, sau khóa học, nếu không có cơ chế “ôn luyện” thường xuyên (practice, review, coaching), kiến thức căn bản dễ bị quên sạch, giống như Khổng Tử nói: “Học nhi thời tập chi, bất diệc duyệt hồ?” (học rồi phải luyện, niềm vui và sự bền lâu mới đến từ đó).
Hai là, doanh nghiệp cần gắn “fundamentals” (nền tảng tri thức) vào mục tiêu cụ thể của từng phòng ban, cá nhân. Khi một ý tưởng trừu tượng trở thành tiêu chí đánh giá, KPI, hay là “bài tập nhỏ” trong công việc hằng ngày, thì nó không còn mơ hồ nữa. Đó là cách biến “biết” thành “làm”.
Ba là, tạo nhóm học tập hoặc cộng đồng thực hành (community of practice). Người xưa có câu “Tam nhân đồng hành, tất hữu ngã sư” – ba người cùng đi, thế nào cũng có người để mình học hỏi. Tinh thần học hỏi sẽ bền khi mỗi tuần, mỗi tháng lại có ai đó nhắc nhau, kể lại thất bại, chia sẻ ví dụ thật.
Bốn là, người lãnh đạo phải làm gương. Không có chuyện lãnh đạo chỉ “đi họp, nghe báo cáo” mà không thực hành fundamentals. Nhìn Marcus Aurelius, ông hoàng La Mã mỗi ngày đều tự viết lại nhật ký đạo đức (Meditations) để tự soi mình. Chính sự thực hành liên tục ấy mới khiến một triết gia trở thành đế vương, chứ không phải ngược lại.
Năm là, doanh nghiệp cần thiết kế lại quy trình – bất cứ chỗ nào có thể “đan” fundamentals vào các bước làm việc (ví dụ: checklist, review meeting, retrospective) thì phải làm thật, không để thành hình thức.
Tuy nhiên, ngay cả khi có đủ các yếu tố trên, vẫn luôn có nguy cơ “chết trên sa bàn”, tức là chỉ giỏi nói mà không ai làm thật. Vậy, chìa khóa cuối cùng là tinh thần tự soi xét, dám nhận thất bại, và học từ sai lầm, thay vì chỉ “bấm nút hoàn thành khóa học” là xong.
Chính xác anh ạ